Tromboz 
Akut Lösemi, kemik iliğinde başlayan ve hızlı bir şekilde ilerleyen bir kanser türüdür. Bu hastalık, olgunlaşmamış kan hücrelerinin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla karakterizedir. Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) ve Akut Myeloid Lösemi (AML) olmak üzere iki ana türü vardır. ALL genellikle çocuklarda, AML ise daha çok yetişkinlerde görülür. Semptomlar arasında yorgunluk, soluk cilt, ateş, sık enfeksiyonlar, morluklar ve kanama yer alır.
Nedenler
Akut löseminin kesin nedeni bilinmemekle birlikte genetik yatkınlık ve çevresel faktörler (radyasyon maruziyeti, kimyasal maddeler) önemli rol oynar. Kemik iliğinde bulunan kök hücrelerin DNA’sındaki mutasyonlar, hücrelerin olgunlaşmasını ve normal işlevlerini yerine getirmesini engeller. Bunun sonucunda kan hücreleri kontrolsüz şekilde çoğalmaya başlar ve normal hücrelerin yerini alır.
Belirtiler
- Şiddetli yorgunluk,
- Soluk cilt (anemi),
- Yüksek ateş ve sık enfeksiyonlar,
- Morarma ve kanama (özellikle diş etleri, burun kanaması),
- Eklem ve kemik ağrıları,
- Kilo kaybı ve iştahsızlık.
Teşhis
Akut löseminin teşhisi, tam kan sayımı (CBC) ile başlar. Bu test, kan hücrelerinin anormal sayıda olup olmadığını ve lösemik blastların varlığını gösterir. Kesin tanı için kemik iliği biyopsisi yapılır. Genetik testler ve görüntüleme yöntemleri, hastalığın alt türünü ve yayılımını değerlendirmek için kullanılır.
Tedavi
Akut lösemi tedavisi acil olarak başlar, çünkü hastalık hızla ilerler. Tedavi seçenekleri şunlardır:
- Kemoterapi: Akut lösemi tedavisinde temel tedavi yöntemidir. Kanser hücrelerini yok etmek için çeşitli ilaçlar kullanılır ve tedavi birkaç aşamadan oluşur (indüksiyon, konsolidasyon, idame tedavisi).
- Radyoterapi: Özellikle merkezi sinir sistemine yayılmış olan lösemi vakalarında kullanılır. Yüksek enerjili ışınlar, lösemik hücreleri öldürmeye yönelik uygulanır.
- Kök Hücre Nakli: Yüksek doz kemoterapi veya radyoterapinin ardından, sağlıklı kök hücrelerin nakledilmesi hastalığın tedavisinde kullanılabilir. Bu yöntem özellikle ileri evre lösemi vakalarında uygulanır.
- Hedefe Yönelik Tedavi: Kanser hücrelerinin büyümesini engelleyen spesifik ilaçlar (örneğin tirozin kinaz inhibitörleri) kullanılır. Özellikle AML’de belirli genetik mutasyonları hedef alır.
- İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendiren ve lösemik hücrelere saldıran biyolojik tedavi yöntemleridir. T hücre tedavisi ve monoklonal antikorlar bu tedavi türüne örnektir.
Prognoz
Akut löseminin prognozu, hastalığın türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. ALL genellikle çocuklarda daha iyi bir prognoza sahipken, AML erişkinlerde daha karmaşık bir seyir izleyebilir. Uygun tedavi ile birçok hasta remisyona girebilir, ancak hastalığın nüks etme riski de mevcuttur. Erken teşhis ve hızlı tedavi, hastaların uzun dönem sağkalım oranlarını artırır.
Tedavi Süreci ve Destek
Akut lösemi tedavisi sırasında hastalar düzenli olarak izlenmeli ve kan testleri, kemik iliği biyopsileri ile tedaviye yanıtları değerlendirilmeli. Tedavi sürecinde kemoterapi gibi agresif tedavi yöntemlerinin yan etkileri (enfeksiyonlar, saç dökülmesi, mide bulantısı) yönetilmeli ve destekleyici tedaviler uygulanmalıdır.
Akut lösemi erken teşhis ve agresif tedavi gerektiren bir kanser türüdür. Modern tedavi seçenekleri ve teknolojiler sayesinde, hastaların uzun dönem hayatta kalma oranları iyileşmiştir. Ancak tedavi süreci dikkatli izlem ve sürekli tıbbi bakım gerektirir.